Mason İngilizceden gelir ve freemason kelimesinden dönüşmüştür. Kelime anlamı itibariyle duvar işçisi demektir. 16. Yüzyıl sonlarına doğru Avrupa’da kurulan mason localarının sözde insanlığı daha ileriye taşıyacak, kardeşlik, fedakarlık, çalışkanlık ve benzeri erdemleri faaliyet gösterdikleri ülkelerde yaymayı amaçladıkları bilinmektedir. Dünyayı bu gizemli insanların yönettiği düşünülmektedir. Bu insanlar aynı anda ölmemek adına aynı uçağa binmemek gibi bir takım gizemli önlemler alırlar. Dünya üzerinde kurgulanan komplo teorilerinin çoğu masonlara atfedilir. Adı çıkmış dokuza inmez sekize anlayacağınız.
Masonluk ilk olarak 4 locanın birleşerek Londra’da büyük Mason locasını kurmasıyla start almıştır. Sonrasında ise dünya yayılıp milyonlarca insana ulaşmıştır. Masonlar arasında bilinen en ünlü aile Rockefeller ailesidir.
Türkiye’de Masonluk
Türkiye’de masonluk, masonluk tarihinin başı ile birlikte başlamış bir süreçtir. Masonluğun 1717 tarihinden ortaya çıktığını düşündüğümüzde, Osmanlı tarihinin masonlukla tanışması 1727 yılında oldu ve hayli erken olan bu süreçte; Osmanlı’da ilk mason locası kurulmuş oldu. İlk olarak İstanbul’da kurulan loca, daha sonra artarak Trakya ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerine dağılarak birçok locanın kurulmasını sağladı.
Osmanlı’da Masonluk
1900’lü yılların başında Osmanlı içinde kurularak çalışmaya başlayan localar, dış kaynaklara bağlı olarak çalışmıştır. Kendi içinde özerk olsa da, dış localara bağlı olarak çalışan bu localarda; pek çok ünlü Türk’te üye olarak çalışmıştır. Osmanlı devleti sürecinde padişahların bazıları locaların etkinliklerine izin vermiş bazıları ise tüm etkinliklerini yasaklamıştır. Bunun sebebi ise Osmanlı devletinin Batı ile arasındaki politik, askeri ve ekonomik ilişkileri rol oynamıştır. Özellikle Osmanlı’nın yıkılışına doğru yasaklar kaldırılmıştır.
İlk büyük loca “GrandeLoge de Turquie” adında İzmir’de 1857 yılında kurulmuştur. Bu büyük locaya bağlı çalışan Osmanlı’da ki diğer localar, çalışmalarını farklı dillerde sürdürmüştür. İlk Türkçe dil ile masonluk yapan loca, “Orhaniye” locasıdır ve tarihe Türk Masonluğu’nun “İlk ulusal mason locası” olarak girmiştir.
Osmanlı’da masonluğun en çok yasaklandığı zaman, 2. Aldülhamit zamanıdır. 32 yıl boyunca sürekli olarak mason localarına ağır baskılar yapılmıştır. Ancak Abdülhamit’in masonlara karşı bu kadar çok sıkı tedbir almasını sebebi; kendisinin kardeşi 5. Murat’ın da bir mason olmasıdır.
2. meşrutiyet ilan edilmeden önce; Batı Trakya’daki bazı localarla İttihat ve Terakki Cemiyeti arasında iyi bir bağ olduğu da görülmektedir. Ayrıca meşrutiyetin ilan ettirilmesini isteyen kişiler arasında da birçok mason bulunmaktadır. Ancak İttihat ve Terakki Cemiyeti ile masonların kötü bir senaryoya sebep oldukları hiçbir şekilde kanıtlanmamıştır.
Tüm bu sürece kadar masonluk ülkemizde 1909 yılına kadar soyut olarak devam etmiştir. Osmanlı’nın sonlarına yaklaşması, masonların özgürleşmesi; Türk Masonculuğu’nun devrini 1909 yılında başlatmıştır. 1800’lü yıllarda masonluğu canlandırmak için çeşitli yöntemler uygulansa da; Türkiye’de masonculuğun harekete geçmesi; Şûrayı Âliyi Osmanî ismini alarak başladı. Daha sonra 7 küçük loca bir araya gelerek Maşrık-ı Âzam-ı Osmanî adındaki ilk Türk mason obediyasını meydana getirdi.
Daha sonraki süreçte dünya savaşları ve Osmanlı’nın içinde bulunduğu savaşlar yüzünden masonluk 15 yıl ilerleyemedi. Balkan savaşı, birinci dünya savaşı ve kurtuluş savası yüzünden ilerlemesi çok zor oldu. Daha sonra Cumhuriyet dönemi devreye girdi ve isim değişikliklerine gidilerek masonculuk var olmaya başladı.
Türkiye’de Masonlar ve Mason Locaları
Türkiye’de masonculuk Osmanlı devleti ile baş gösterdi. Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti dönemi ile devam etti ve Türkiye’de Masonluğun Bölünmesi ile araya girdikten sonra bölünme sonrası dönem ile yeni Türkiye Mason sistemi oluştu.
Günümüzde Türkiye’de 3 ayrı büyük mason locası vardır. Ancak şu anda 5 bağımsız mason derneği vardır. Aşağıda ise; bu üç locaya ait veriler yer almaktadır.
- Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası; 154 locaya ve 10,700 üyeye sahiptir.
- Özgür Masonlar Büyük Locası; 36 locaya ve 2,300 üyeye sahiptir.
- Kadın Masonlar Büyük Locası; 9 locaya ve 550 üyeye sahiptir.