Gazze son durum itibariyle; devam eden çatışmalar, insani krizler ve karmaşık ateşkes müzakerelerine ilişkin pek de iç açıcı olmayan bir tablo çiziyor.
Table of Contents
Gazze Son Durum: Ateşkes Görüşmeleri ve Askeri Durum
Bugün yayınlanan Gazze Son Dakika haberleri ateşkes görüşmelerinin devam ettiğini ve aralarında Hamas, Katar ve Amerikan heyetlerinin de bulunduğu çeşitli tarafların Kahire’de bir araya geldiğini gösteriyor. Üst düzey bir Hamas yetkilisi bu görüşmelerin Ramazan başlamadan önceki son tur olacağını belirterek, bir anlaşmaya varılamaması halinde durumu tırmandıracaklarının sözünü verdi. ABD Başkanı Biden yakında bir anlaşma sağlanacağına inanıyor.
Tüm bu çabalara rağmen askeri Gazze’de durum gerginliğini koruyor. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Gazze’de yeraltı altyapılarını, askeri binaları ve diğer stratejik noktaları hedef alan kapsamlı hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. Son saldırılar önemli kayıplara ve hasara yol açtı. Deir el-Balah’taki bir saldırıda en az 24 kişi öldü ve bu sayının artması bekleniyor.
İnsani Durum
Gazze’deki insani durum inanılmaz derecede vahim. Han Yunus’taki Nasser ve Al-Amal gibi hastanelerin yiyecekleri tükendi ve İsrail’in sürekli saldırıları arasında binlerce hasta ciddi şekilde etkilendi. ABD, Gazze’nin ihtiyaçlarını hafifletmek için 38.000 öğün yemek de dahil olmak üzere insani yardımı havadan bırakmaya başladı.
ABD de dâhil olmak üzere uluslararası toplum, bölgede barış ve güvenlik için uzun vadeli bir hedef olarak iki devletli çözüme destek vermeyi sürdürmektedir. ABD ayrıca Gazze’de tutulan rehinelerin serbest bırakılmasına öncelik vermekte ve İsrail’in savunma ihtiyaçlarının yanı sıra Filistin halkının isteklerinin de ele alınmasının önemini vurgulamaktadır.
Gazze Son Durum Özet
Kuzey Gazze Şeridi: İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) 3 Mart’ta Gazze Şehri’nin güneydoğusundaki Zeytun mahallesinde iki hafta süren bir operasyonu tamamladı. Filistinli milislerin devam eden saldırıları, İsrail güçlerinin Zeytun’u tamamen temizlemediğini ve Gazze Şehri’nin güneyindeki Filistinli milislerin, savaşma kapasitesini sınırlı da olsa koruduğunu göstermektedir.
Güney Gazze Şeridi: İsrail güçleri 3 Mart’ta Han Yunus’taki temizlik operasyonlarını genişletti. Kuzeye doğru genişleyen İsrail operasyonları hava kuvvetleri desteğinde devam ediyor.
Ateşkes Müzakereleri: Hamas en son ateşkes önerisine kalıcı ateşkes ve Gazze Şeridi’ne insani yardımın artırılması talepleriyle karşılık verdi.
İsrail Kuzeyi: İran destekli Iraklı milislerden oluşan bir koalisyon olan Irak İslami Direnişi, 1 Mart’ta Hayfa Limanı’ndaki kimyasal tesisi hedef alan bir insansız hava aracı saldırısı düzenlendiğini iddia etti.
Kızıldeniz: İtalyan destroyeri Caio Duilio 2 Mart’ta Kızıldeniz’de gemiye doğru uçan tanımlanamayan bir insansız hava aracını durdurdu.
Gazze Son Durum: Askeri Harekat Detayları
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) 3 Mart’ta Gazze’nin güneydoğusundaki Zeytun mahallesinde iki hafta süren bir operasyonu tamamladı. İsrail operasyonu 20 Şubat’ta Hamas savaşçılarını Zeytun’dan yeniden temizlemek için başlatmıştı. Filistinli milisler Gazze Şeridi’nin merkezindeki temizlenmemiş bölgelerden bölgeye sızdı ve operasyon boyunca İsrail güçlerini hedef almaya devam etti. 3 Mart’ta IDF, 162. Tümen’in 100’den fazla savaşçıyı öldürdüğünü ve Hamas ile Filistin İslami Cihad’a bağlı askeri mevzileri imha ettiğini bildirdi.
Filistinli savaşçılar 3 Mart’ta Zeytun’da İsrail güçlerine saldırmaya devam etti. Devam eden Filistinli milis saldırıları, İsrail güçlerinin Zeytun’u tamamen temizleyemediğini göstermektedir.
İsrail güçleri 3 Mart’ta Han Yunus’taki temizlik operasyonlarını genişletti. IDF Hava Kuvvetleri, kara harekatı öncesi arazinin şekillendirilmesi gayretlerinin bir parçası olarak hava saldırıları düzenledi. İsrail operasyonlarını Han Yunus’un kuzeyindeki Karara ve Han Yunus’un kuzeybatısındaki Hamad mahallesinde genişletiyor. Hamas’ın Han Yunus Tugayı’ndaki Qarara Taburu savaşta etkin olmaya devam ediyor. Filistinli gazeteciler IDF’nin Hamad mahallesinde bir kontrol noktası kurduğunu ve sivillere Mawasi insani bölgesine veya Deir al Balah’a gitmelerini söylediğini bildirdi.
Gazze Son Durum: Gazze Ateşkes Müzakereleri
Hamas, önceki talepleri ile tutarlı olarak son ateşkes önerisine de kalıcı ateşkes ve Gazze Şeridi’ne insani yardımın arttırılması talepleriyle karşılık verdi. Uluslararası arabulucular, çatışmalara altı hafta ara verilmesini ve Hamas’ın 40 İsrailli rehineyi serbest bırakması karşılığında İsrail’in elindeki 400 Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeren 23 Şubat çerçevesine ilişkin Hamas’tan yanıt bekliyor. İsrail’in öneriyi kabul ettiği bildirildi. Üst düzey bir Hamas yetkilisi, bir Katar gazetesine verdiği demeçte, Hamas’ın “Gazze sakinleri için önemli bir rahatlama sağlanmadan ve kapsamlı bir ateşkes uygulanmadan elinde tuttuğu rehineler hakkında herhangi bir ayrıntı vermeyeceğini” söyledi.
CNN’e konuşan “üst düzey” bir diplomatik kaynak, Hamas’ın İsrail “kalıcı ateşkesi ya da en azından ateşkese giden yolu” kabul etmeden, İsrail Gazze Şeridi’nden çekilmeden ve Gazzeli sivillerin kuzey şeridine yeniden girmesine izin vermeden herhangi bir rehine anlaşmasını kabul etmeyeceğini söyledi. Hamas ayrıca bir anlaşmayı kabul etmeden önce güney ve kuzey şeridine belirli miktarda yardım ulaşmasını talep ediyor. Kaynak, önümüzdeki 48 saat içinde bir anlaşmaya varmalarının pek olası olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
Bir Hamas heyeti, ABD’li ve Mısırlı müzakerecilerin de katılması beklenen ateşkes görüşmeleri için 3 Mart’ta Kahire’ye geldi. İsrailli müzakerecilerin de başlangıçta Kahire’deki görüşmelere katılması bekleniyordu. Ancak ismi açıklanmayan İsrailli yetkililer 3 Mart’ta Hamas’ın kalıcı ateşkes taleplerini yinelemesinin ardından İsrail’in Kahire’ye heyet göndermeyeceğini açıkladı.
İran
İran destekli Iraklı milislerden oluşan bir koalisyon olan Irak İslami Direnişi, 1 Mart’ta Hayfa Limanı’ndaki bir kimyasal tesisi hedef alan bir İHA saldırısı düzenlediğini iddia etti. Grup saldırıyı 3 Mart’ta duyurdu. IDF 1 Mart’ta Hayfa’ya yönelik bir İHA saldırısı rapor etmedi ancak İsrailli bir gazeteci IDF’nin 29 Şubat’ta şehir üzerinde “şüpheli bir hava hedefini” vurduğunu bildirdi. Irak İslami Direnişi İsrail’e en son 12 Şubat’ta Golan Tepeleri’nde saldırdı.Grup 4 Şubat’tan bu yana ABD güçlerine yönelik bir saldırı üstlenmedi ancak İsrail’i hedef alan saldırılarına devam etti.
Gazze Son Dakika / Gazze Son Durum:
- İsrail işgali altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentinde bulunan El-Amari kampına gece saatlerinde düzenlenen baskın sırasında 16 yaşındaki bir çocuğun İsrail güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü bildirildi.
Filistin Yönetimi Sağlık Bakanlığı, Mustafa Abu Shalbak’ın öldürülmesinin sabahın erken saatlerinde gerçekleştiğini söyledi. Boynundan ve göğsünden yaralanan Shalbak’ın hastanede öldüğü açıklandı. Filistin haber ajansı Wafa, İsrailli güçlerin kampa girdikten sonra yaşanan çatışma sırasında gerçek mermi kullandığını bildirdi.
- Dün ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, “Gazze’de insanlar açlıktan ölüyor” diyerek altı haftalık acil bir ateşkes çağrısında bulundu ve İsrail hükümetinin yardım akışını arttırmak için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi. “Koşullar insanlık dışı” diye ekledi. “Ortak insanlığımız bizi harekete geçmeye zorluyor.”
- İsrail’de iç güvenlik bakanı Itamar Ben-Gvir ve muhalefet lideri Yair Lapid bu sabah sosyal medyada birbirlerine hakaretler yağdırdı.
Hafta sonu medyada çıkan haberlere atıfta bulunan Lapid, sosyal medyada “Ulusal güvenlik bakanı ulusal güvenlik için bir tehdittir. Ona hassas malzemeler konusunda güvenemezsiniz, istihbarat personelinin yanında güvenemezsiniz ve savunma kabinesinde de güvenemezsiniz. Normal bir başbakan onu bu sabah kovardı.”
Ben-Gvir ise şu yanıtı verdi: “Yair, burada senin yalancı mı yoksa cahil mi olduğuna dair bir soru yok. İkisi de sensin.”
Lapid hafta sonunda İsrail’deki güvenlik kurumlarının gizlilik kaygıları nedeniyle Ben-Gvir tarafından verilen brifinglerden çekildiği yönündeki haberlere atıfta bulunuyordu.
- Ben-Gvir bu sabah sosyal medya üzerinden ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris’e de bazı sözler söyledi. Harris’in ateşkes çağrılarına “Hamas’ı yok etmenin zamanı geldi, Kamala” paylaşımıyla yanıt verdi.
- Gazze’de halen hayatta olan ve sayıları 100’ün altında olduğu tahmin edilen rehinelerden hangilerinin serbest bırakılacağı, Hamas’ın hasta ve yaralılar, yaşlılar ve kadınlardan oluşan “varsayılan tanımlanmış savunmasız rehineler kategorisini” kabul etmesi halinde İsrail’in bir anlaşma yapmaya istekli göründüğü,
- Rehinelerin hangilerinin hayatta hangilerinin ölü olduğunu belirten bir listenin hazırlanması henüz gerçekleşmedi: Hamas, çatışmalar devam ederken bu listenin hazırlanmasının imkansız olduğunu çünkü kalan rehinelerin farklı yerlerde farklı gruplar tarafından tutulduğunu söylüyor.
- Anlaşma açıklanır açıklanmaz başlayacak altı haftalık bir ateşkes – anlaşmanın 10 Mart’ta beklenen Ramazan ayının başlangıcına kadar açıklanması ve İsrail’in şu anda yaklaşık 1,4 milyon Filistinlinin barındığı Refah bölgesine yönelik kara saldırısından vazgeçmesi gerektiği,
- Hamas ayrıca İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi çağrısında bulundu ancak Benjamin Netanyahu Hamas yok edilmeden ve tüm rehineler serbest bırakılmadan böyle bir adımı atmayı reddetti.
- İsrail’in Müslümanların kutsal ayı Ramazan’ın başlangıcından önce altı haftalık aşamalı bir rehine ve ateşkes anlaşmasını geçici olarak kabul ettiğine dair işaretlerin ardından bir Hamas heyeti Pazar günü Gazze’deki savaşta ateşkes sağlama çabalarına ilişkin görüşmeler için Kahire’deydi. Devlete bağlı Al Qahera News’e göre Katarlı ve ABD’li arabulucular da Pazar günü Mısır’ın başkentine geldi.
- ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Pazar günü yaptığı açıklamada İsrail’i Gazze’deki “insani felaketi” hafifletmek için yeterince çaba göstermemekle suçladı. Harris Gazze’de derhal ateşkes çağrısında bulundu ve Hamas’ı altı haftalık çatışmaların durdurulması karşılığında rehinelerin serbest bırakılması anlaşmasını kabul etmeye çağırdı.
- İsrailli bir yetkiliye göre, İsrail’in savaş kabinesinin bir parçası olan emekli İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Genelkurmay Başkanı Benny Gantz’ın Pazar günü ABD’li yetkililerle görüşmek üzere Washington’a gitmesi Benjamin Netanyahu’nun tepkisine yol açtı. Associated Press’in haberine göre Netanyahu’nun partisi Likud’dan bir yetkili Gantz’ın ziyaretinin İsrail liderinin izni olmadan gerçekleştiğini söyledi. Yetkili, İsrail başbakanı Netanyahu’nun Gantz ile gezi hakkında “sert bir konuşma” yaptığını ve kendisine ülkenin “sadece bir başbakanı” olduğunu söylediğini belirtti.
- Yemen’deki Husiler, Belize bandıralı İngiliz gemisi Rubymar’ın batırılmasının ardından Aden Körfezi’ndeki İngiliz gemilerini hedef almaya devam etme sözü verdi. Kızıldeniz’deki AB deniz koruma gücüne katılan bir İtalyan savaş gemisi Cumartesi günü bir Husi füzesini düşürerek, ikinci dünya savaşından bu yana doğrudan eylemden büyük ölçüde kaçınan ülkenin donanması tarafından nadir görülen bir çatışmaya girdi.
- Bir askeri sözcü, İsrail ordusunun geçen hafta yardım kamyonlarının yakınında 100’den fazla Filistinlinin öldürülmesine ilişkin ön incelemeyi tamamladığını, İsrail güçlerinin konvoya saldırmadığını ve Filistinlilerin çoğunun izdihamda öldüğünü iddia ettiğini söyledi. Ancak Filistinli yetkililer, İsrail güçlerinin gıda dağıtımı umuduyla toplanan kalabalığa ateş açarak bir katliam gerçekleştirdiğini söylüyor.
